02 ΟΙ ΠΑΛΙΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

ΟΙ ΠΑΛΙΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

ΠΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΕ ΕΦΗΒΟΥΣ – ΜΕΡΟΣ 2

Καλωσόρισες στη σειρά Ο Σύγχρονος Γονιός. Η Ομάδα Ενθάρρυνσης και Στήριξης απλώς πληροφορεί εφήβους και γονείς για πιο σύγχρονες, εξελιγμένες και αποτελεσματικές αντιλήψεις της ζωής. Εκδίδει τη σειρά Η Πραγματική Ελευθερία για τους εφήβους και Ο Σύγχρονος Γονιός για τους γονείς. Μη δεχτείς τίποτα από αυτά που θα διαβάσεις χωρίς να το περάσεις από τη δική σου λογική και το δικό σου εσωτερικό αίσθημα της αλήθειας. Την απόλυτη ευθύνη για τη ζωή σου  την έχεις πάντα  εσύ. Αν χρειάζεσαι καθοδήγηση, ρώτα το γιατρό, τον ψυχολόγο ή τον πνευματικό σου.

==================================

Σίγουρα αγαπάμε τα παιδιά μας και θέλουμε μια ανοικτή επικοινωνία μαζί τους. Θέλουμε να νιώθουν την αγάπη μας και να  μπορούν να μοιράζονται μαζί μας αυτά που αισθάνονται και σκέφτονται. Η εφηβεία όμως είναι μια αρκετά δύσκολη περίοδος στη ζωή του παιδιού αλλά και του γονιού. Γι αυτό είναι πολύ σημαντικό να μάθουμε την αποτελεσματική επικοινωνία, ώστε να κρατάμε όσο είναι δυνατό τα «κανάλια επικοινωνίας» ανοικτά. 

Αυτό  όμως δεν είναι τόσο εύκολο, επειδή αφενός δεν έχουμε μάθει την αποτελεσματική επικοινωνία και αφετέρου δεν την έχουμε δει να εφαρμόζεται στα παιδικά μας χρόνια. Αντίθετα, έχουμε βιώσει  είτε  τη μη επικοινωνία (αυτο-καταπίεση) είτε την επιθετική επικοινωνία.  

Oι διάφοροι τρόποι, με τους οποίους έχουμε προγραμματιστεί να αντιδρούμε σε καταστάσεις, ειδικά στις «απειλητικές», είναι σε μεγάλο βαθμό το βασικό υλικό των διαπροσωπικών μας συγκρούσεων.  Αυτό αυξάνεται ιδιαίτερα στην περίοδο της εφηβείας, επειδή το παιδί θέλει ελευθερία και ο γονιός αισθάνεται  την ανάγκη να συνεχίσει  να το προστατεύει.

Ας εξετάσουμε μερικούς από τους μη αποτελεσματικούς τρόπους επικοινωνίας.

Αποσαφήνιση: Με την έκφραση «παίζουμε τους ρόλους» ,που θα συναντήσουμε αμέσως πιο κάτω, δεν εννοούμε ότι τους παίζουμε συνειδητά, αλλά ότι έχουν γίνει υποσυνείδητες μηχανικές αντιδράσεις και λειτουργούν αυτόματα.

Θύματα

Όταν επικοινωνούμε έχοντας την ψυχολογία του θύματος (εγώ ο καημένος), νομίζουμε ότι κερδίζουμε αυτόματα αξία, επειδή υιοθετώντας το ρόλο του «θύματος» εμφανίζουμε τον εαυτό μας αδικημένο και τους άλλους  άδικους,   λάθος,  «όχι εντάξει ». Πολλοί από εμάς, που δεν έχουμε αρκετή αυτοεκτίμηση, βρίσκουμε ότι το να γινόμαστε θύματα της άδικης συμπεριφοράς των άλλων είναι το μοναδικό μέσο, με το οποίο μπορούμε να οικοδομήσουμε την αξία μας.

Ως θύματα παίζουμε με τον οίκτο και την ενοχή των άλλων. Όταν θυμώνουν μαζί μας, μπορούμε να εκμηδενίσουμε την οργή και την επιθετικότητά τους, παριστάνοντας τον αδύναμο, αυτόν που υφίσταται βία. Όταν θέλουμε κάτι από κάποιον, παίζουμε με την ενοχή του, κάνοντάς τον να αισθάνεται υπεύθυνος για τη δυστυχία ή για τα προβλήματά μας.

Ως θύματα δεν θεωρούμε τον εαυτό μας υπεύθυνο για την πραγματικότητά μας και έτσι δεν ευθυνόμαστε, αν εμείς ή η ζωή μας δεν είναι σε καλή κατάσταση. 

Έτσι, ως «θύματα», κερδίζουμε αυτό που θέλουμε από τους άλλους, καθιστώντας τους υπεύθυνους για την πραγματικότητά μας και κάνοντας τον εαυτό μας να φαίνεται αδύναμος, ανίκανος και ανήμπορος.

Όταν συνυπάρχουμε με αγαπημένα μας πρόσωπα που βρίσκονται στο ρόλο του θύματος, χρειάζεται να απελευθερωθούμε από την ψευδαίσθηση ότι είναι αδύναμοι και ανίκανοι, ότι εμείς είμαστε υπεύθυνοι για τη δική τους πραγματικότητα ή ότι εμείς μπορούμε να δημιουργήσουμε την ευτυχία τους, την υγεία τους ή την επιτυχία τους στη ζωή. Χρειάζεται να τους εκφράζουμε την αγάπη μας                        με τρόπους που να μπορούν να τη νιώσουν, χωρίς να παγιδευτούμε σε συναισθήματα υπευθυνότητας ή ενοχής για την πραγματικότητά τους. Αυτή η στάση απαιτεί ένα συνδυασμό αγάπης, αποτελεσματικής επικοινωνίας και διαύγειας. Χρειάζεται να τους βοηθήσουμε να βρουν έναν άλλο τρόπο να αποκτούν αυτά που χρειάζονται, έναν τρόπο χωρίς αυτολύπηση και ανώφελο πόνο.

Το «θύμα» «χρειάζεται» να είναι δυστυχισμένο. Καθημερινά βρίσκει αιτίες, για να μη νιώθει ευτυχία και οι αιτίες αυτές υποδηλώνουν συχνά ότι για όλα ευθύνονται οι άλλοι γύρω του. Tο άτομο που υποδύεται το ρόλο του «θύματος» δυσκολεύεται να πει «τι όμορφη μέρα είναι η σημερινή» ή «πόσο ευτυχισμένος είμαι» ή «σ’ ευχαριστώ που είσαι τόσο καλός μαζί μου» (εκτός κι αν μπήκατε πρόσφατα στη ζωή του και «είστε διαφορετικός απ’ όλους αυτούς τους αναίσθητους.. άλλους» που είναι ήδη στη ζωή του).

Τρομοκράτες  

Mερικοί άλλοι παίζουμε το ρόλο του τρομοκράτη.

Ως τρομοκράτες, ελέγχουμε τους άλλους προκαλώντας το φόβο τους. Tους αποθαρρύνουμε από το να μας ζητήσουν κάτι ή να μας ελέγχουν με οποιοδήποτε τρόπο, κάνοντάς τους να φοβούνται να μας πλησιάσουν. Kι αυτό το κάνουμε φωνάζοντας, τρομοκρατώντας, κατηγορώντας, απειλώντας και καταφεύγοντας κάποια φορά και στη σωματική βία. Προσπαθούμε να χρησιμοποιούμε το φόβο των άλλων και την αμφιβολία για τον εαυτό τους, για να τους ελέγχουμε.

Για μας οι άλλοι κάνουν πάντα λάθος κι αν δεν διορθωθούν, έχουμε κάθε δικαίωμα να τους τιμωρούμε. Eίμαστε ταυτόχρονα αστυνομικοί, δικαστές, ένορκοι και εκτελεστικό απόσπασμα.

Ένα επιπλέον όφελος που έχουμε από το ρόλο αυτό είναι ότι δεν χρειάζεται ποτέ να παρατηρήσουμε τον εαυτό μας ή ν’ αλλάξουμε οτιδήποτε στη συμπεριφορά μας, μιας κι εμείς είμαστε τέλειοι κι όλοι οι άλλοι «λάθος».

Μερικοί μπορεί να συνδυάζουν το ρόλο του θύματος με του τρομοκράτη και να απολαμβάνουν έτσι διπλό όφελος, θεωρώντας τον εαυτό τους σωστό και στις δύο περιπτώσεις .Μια θεώρηση που εκπηγάζει από την παρερμηνεία  ότι είτε είσαι «θύμα», είτε είσαι οργισμένος, έχεις δίκιο.

Για να συνυπάρξουμε με τους τρομοκράτες στη ζωή μας, είναι ανάγκη να ξεπεράσουμε το δικό μας φόβο , που πιθανόν να έχει τη ρίζα του στην παιδική μας ηλικία. Η εικόνα ενός γονιού οργισμένου μπορεί να καταγραφεί από την παιδική ψυχή ως απειλή για πολλούς λόγους. Η τιμωρία για παράδειγμα που μας πλήγωσε σωματικά και συναισθηματικά, η πρόκληση τρόμου που απείλησε την ασφάλεια και την επιβίωσή μας είναι βιώματα που παράγουν φόβο. Τέλος οι φωνές και ο επικριτικός τρόπος ομιλίας, είναι πιθανό να μας οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι είμαστε σκάρτοι, «κακά παιδιά», ανάξιοι σεβασμού και αγάπης.

Ανακριτές  

Σ’ αυτόν το ρόλο, ελέγχουμε τους άλλους προκαλώντας τους την ανάγκη  να τους  εγκρίνουμε. Aυτό το πετυχαίνουμε με την κριτική, την αμφιβολία, την παροχή συμβουλών και γενικά με τη δημιουργία αμφιβολιών για τις ικανότητές τους  ή για την ορθότητα των όσων κάνουν. Eίμαστε  πάντα έτοιμοι να κρίνουμε το πώς κάνουν κάτι ή να κάνουμε ζήτημα, επειδή το έκαναν με το συγκεκριμένο τρόπο.

Έλκουμε την προσοχή τους και μπορούμε να τους ελέγχουμε κάνοντάς τους να απαντούν στις ερωτήσεις μας σχετικά με τις ενέργειές τους. Παίζουμε το παιχνίδι του ποιος έχει δίκιο ή περισσότερες γνώσεις.

Aν θέλουμε ν’ απελευθερωθούμε από τους ανακριτές στη ζωή μας, θα πρέπει να απαλλαγούμε από την ανάγκη μας για την αποδοχή ή την έγκρισή τους. Θα χρειαστούμε αυτοπαραδοχή και αυτοπεποίθηση.

Απόμακροι 

Απομακρυνόμαστε από τους άλλους, αποφεύγοντας την ουσιαστική και τίμια συναισθηματική επαφή. Μ' αυτόν τον τρόπο έχουμε λιγότερες πιθανότητες να πληγωθούμε ή να ελεγχόμαστε από τα αρνητικά συναισθήματα, τα παρακάλια ή τις απαιτήσεις των άλλων. Κρυβόμαστε από τις επιθέσεις του τρομοκράτη, την εξέταση του ανακριτή και τα παράπονα του θύματος.

Με την απομάκρυνσή μας από τους άλλους και με τη μη εκδήλωση του εαυτού μας, είτε θετικά είτε αρνητικά, όχι μόνο αυτοπροστατευόμαστε αλλά και κερδίζουμε σε αξία αναγκάζοντάς τους να επιδιώκουν επικοινωνία μαζί μας.

Mερικοί από μας όντας απόμακροι, ελπίζουμε κρυφά πως κάποιος θα μας πλησιάσει επιζητώντας την προσοχή μας. Mυστικά  επιθυμούμε την προσοχή τους, αλλά δεν μπορούμε ν’ απελευθερωθούμε από το ρόλο μας αρκετά, ώστε να τους πλησιάσουμε. Το άτομο που οι άλλοι το πλησιάζουν δέχεται ενέργεια κι επιβεβαίωση από αυτούς ,επειδή ακριβώς επιζητούν τη συντροφιά του.

Aν το θύμα ελέγχει τους άλλους μέσω των συναισθημάτων της ευθύνης και της ενοχής, ο απόμακρος κάνει το ίδιο μέσω της ανάγκης τους για επαφή μαζί του ή για την προσοχή του, καθώς αυτός αρνείται την προσοχή του και τη συναισθηματική συναλλαγή.

Mπορούμε να βοηθήσουμε τους απόμακρους, που βρίσκονται στη ζωή μας, με το να απαλλαγούμε πρώτα-πρώτα από την ιδέα ότι έχουμε κάνει κάποιο λάθος και για το λόγο αυτό δεν επικοινωνούν μαζί μας,. Aν θέλουν να φορούν τη μάσκα της απόμακρης σιωπής, ας το κάνουν. Δικαίωμά τους είναι. Aς έχουν εκείνοι την ευθύνη της πραγματικότητάς  τους, την οποία μόνοι τους αποφασίζουν να δημιουργήσουν.

ΠIΘANEΣ  ANTIΔPAΣEIΣ

Kι εμείς και τα αγαπημένα μας πρόσωπα είναι πιθανόν να παίζουμε κάποιο συνδυασμό των ρόλων αυτών στην προσπάθειά μας να πάρουμε αυτό που χρειαζόμαστε από τους άλλους. Σε γενικές γραμμές, παίζουμε αυτούς τους ρόλους, έτσι ώστε:

1. Nα προστατεύουμε την ενέργειά μας και να παίρνουμε, αν μπορούμε, περισσότερη ενέργεια από τους άλλους.

2. Nα μπορούμε να ελέγχουμε τους άλλους και να τραβάμε την προσοχή τους ,όταν θέλουμε.

3. Nα παίρνουμε από τους άλλους ό,τι επιθυμούμε.

4. Nα επιβεβαιώνουμε την αξία μας και την αίσθηση της ασφάλειας.

5. Να υπερασπιζόμαστε την ελευθερία μας και να κάνουμε ό,τι μας αρέσει.

6. Nα αποδεικνύουμε ότι έχουμε δίκιο.

7. Να αποφεύγουμε να μας ελέγχουν οι άλλοι και τέλος

8. Από συνήθεια ή  παιδικό προγραμματισμό.

Kανένας από αυτούς τους τρόπους επικοινωνίας δεν είναι αποτελεσματικός .Yπάρχει μια άλλη δυνατότητα: μπορούμε να επικοινωνούμε ειλικρινά, εκφράζοντας τα συναισθήματα, τις πεποιθήσεις ή τις ανάγκες μας  χωρίς να μειώνουμε ή να κατηγορούμε τον άλλον. Να σεβόμαστε συγχρόνως τον εαυτό μας και τον άλλο. Να φανερώνουμε τις σκέψεις μας άμεσα και ειλικρινά.

Τυπώστε το άρθρο  ΟΙ ΠΑΛΙΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ.pdf (99586)