02 ΑΓΑΠΗ ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ

 

ΑΓΑΠΗ ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ

 

Οι Ανάγκες των Παιδιών Μας - Μέρος 2
 

 

 
Καλωσόρισες στην σειρά Ο Σύγχρονος Γονιός. Η Ομάδα Ενθάρρυνσης και Στήριξης απλώς πληροφορεί

εφήβους και γονείς για πιο σύγχρονες, εξελιγμένες και αποτελεσματικές αντιλήψεις της ζωής. Εκδίδει τη σειρά Η Πραγματική Ελευθερία για τους εφήβους και Ο Σύγχρονος Γονιός για τους γονείς.

Μη δεχτείς τίποτα που θα διαβάσεις χωρίς να το περάσεις από τη δική σου λογική και το δικό σου  εσωτερικό αίσθημα της αλήθειας. Την απόλυτη ευθύνη για τη ζωή σου την έχεις πάντα εσύ. Αν χρειάζεσαι καθοδήγηση, ρώτα το γιατρό, τον ψυχολόγο ή τον πνευματικό σου.

Προτείνουμε να διαβάσετε το προηγούμενο άρθρο από την σειρά αυτή.


===========================
 

Αγάπη Χωρίς Προϋποθέσεις 
 
Όλοι ξέρουμε ότι το παιδί χρειάζεται αγάπη. Και όλοι θέλουμε να του προσφέρουμε αγάπη ανιδιοτελή. Αυτό όμως δεν είναι πάντα τόσο εύκολο, γιατί και εμείς ,οι γονείς, είμαστε άνθρωποι με ανάγκες ,προσδοκίες, προσκολλήσεις, συναισθήματα και φόβους, που μας εμποδίζουν να δεχτούμε οποιαδήποτε συμπεριφορά του. H απόκτηση ενός παιδιού πάντως προσφέρει ίσως μια μοναδική ευκαιρία στη ζωή, για να καταλάβει κανείς τι σημαίνει αγάπη χωρίς όρους. Aκριβώς επειδή πρόκειται για το παιδί μας, είναι πιο εύκολο να μάθουμε να συγχωρούμε, να παραβλέπουμε και να συνεχίζουμε να αγαπάμε.


Ποιο είναι όμως το νόημα της αγάπης χωρίς όρους; Είναι ότι η αγάπη μας και η παραδοχή μας για το παιδί δεν αλλάζει, ούτε μεταβάλλεται από τα λόγια ,τις πράξεις ή τις αποφάσεις που παίρνει για τη ζωή του. Αυτό δε σημαίνει ότι  πρέπει να εγκρίνουμε ή να δεχόμαστε οποιαδήποτε συμπεριφορά του . Οφείλουμε βέβαια  να  διακρίνουμε τη διαφορά ανάμεσα στη  συμπεριφορά ,την οντότητα, τη ψυχή και τη συνειδητότητα του. Είναι ωστόσο θεμιτό παιδαγωγικά να μην εγκρίνουμε  κάποιες απαράδεκτες για μας μορφές συμπεριφοράς του, ,αφού  προηγουμένως προσέξουμε να μην του δημιουργήσουμε την εντύπωση ότι το απορρίπτουμε και αφού του εξηγήσουμε το λόγο για τη συγκεκριμένη στάση μας.


Tο παιδί έχει ανάγκη  να γνωρίζει ότι η αγάπη μας γι αυτό είναι αμετακίνητη ανεξάρτητα από το ότι δεν αποδεχόμαστε ορισμένους τρόπους συμπεριφοράς του. Επιβάλλεται όμως να αναζητήσουμε τις αιτίες για τις οποίες δεν τους αποδεχόμαστε .Στο σημείο αυτό θα ήταν χρήσιμο να θέσουμε στον εαυτό μας τις ακόλουθες ερωτήσεις: Είναι ίσως ο φόβος μας ότι μπορεί το παιδί  να βλάψει τον εαυτό του, κάποιον άλλον ή εμάς τους ίδιους; Είναι οι προγραμματισμοί που έχουμε καταγράψει και εμείς από την παιδική μας ηλικία  για την ορθότητα ή όχι ορισμένων μορφών συμπεριφοράς; Eίναι το γεγονός ότι η συγκεκριμένη συμπεριφορά του παιδιού μας έρχεται σε αντίθεση με τις προσδοκίες και τα όνειρα μας γι αυτό; Μήπως  υπολογίζουμε υπερβολικά τη γνώμη των άλλων για το παιδί μας  και κατ' επέκταση για μας; Την αρνητική γνώμη των άλλων μήπως την εκλαμβάνουμε ως απειλή για την αξία  μας ως γονείς;  Θεωρούμε τη συμπεριφορά του ανήθικη;

Πρέπει να καταλάβουμε ξεκάθαρα το λόγο που μας κάνει να απορρίπτουμε μια συγκεκριμένη συμπεριφορά. Καλό είναι η άρνησή μας να εκπηγάζει μόνο από την αληθινή αγάπη και  το  πραγματικό ενδιαφέρον  για το παιδί και όχι από τη διάθεση να προστατεύσουμε την εικόνα μας στην κοινωνία ή για να ικανοποιήσουμε κάποιες άλλες δικές μας ανάγκες. Όταν μια συγκεκριμένη συμπεριφορά δεν βλάπτει πραγματικά κανέναν, ίσως αξίζει να επιτρέψουμε στο παιδί να τη δοκιμάσει. Ενδεχομένως κάτι μέσα του, κάποια εσωτερική ανάγκη να το οδηγεί να ερευνήσει αυτού του είδους τη δραστηριότητα. Ίσως έχει κάτι να μάθει μέσα από αυτήν. Πολύ πιθανόν να είναι μια φάση που θα περάσει πιο γρήγορα χωρίς τη δική μας άρνηση.

Αυτό είναι ένα από τα πιο δύσκολα διλήμματα των γονέων. Πόσο πρέπει να αφήνουμε το παιδί ελεύθερο να ερευνήσει τη ζωή και να βιώσει  εμπειρίες στις οποίες καθοδηγείται από την ενδιάθετη γνώση και πόσο το προστατεύουμε με το να του απαγορεύουμε μια δραστηριότητα; Η απάντηση είναι δυστυχώς διαφορετική για κάθε παιδί. Όμως, ακόμα και η απαγόρευση μπορεί να γίνεται με αγάπη.


Θα υπάρξουν βέβαια στιγμές στις οποίες κάποιος έλεγχος ή ακόμα και η ύπαρξη συνεπειών  είναι απαραίτητη. Είναι σημαντικό όμως ο λόγος  της άρνησής μας να έχει πραγματικά σχέση με θέματα ασφάλειας ή ηθικής – π.χ. με την κλεψιά, το ψέμα ή με την πρόκληση βλάβης στον εαυτό του ή σε κάποιον άλλον - και όχι γιατί οι γονείς είναι απογοητευμένοι με τους βαθμούς του παιδιού   ή γιατί δε συμφωνούν με τις δραστηριότητες, τα ενδιαφέροντα ή την επιλογή των φίλων του.


Για να αγαπάμε τα παιδιά μας χωρίς όρους, θα χρειαστεί πρώτα να αγαπήσουμε τον εαυτό μας χωρίς όρους . Θα αναγκαστούμε να ξεχάσουμε τους λόγους που μάς εμποδίζουν ν' αγαπάμε τον εαυτό μας. Θα χρειαστεί ν' αγαπήσουμε τον εαυτό μας, έστω κι αν δεν είμαστε τέλειοι, έστω κι αν κάνουμε λάθη, ακόμη κι αν οι άλλοι δε μας αγαπούν και δε μας αποδέχονται. Όσο πιο πολύ απελευθερώσουμε την αγάπη για τον εαυτό μας από τις διάφορες προϋποθέσεις, τόσο πιο ανιδιοτελής θα γίνει η αγάπη μας για τα παιδιά μας και τους άλλους.

 

Ας δεχτούμε ότι ούτε εμείς, ούτε οι γονείς μας και ούτε τα παιδιά μας είμαστε τέλειοι και ας αγαπήσουμε τον εαυτό μας, τους γονείς μας και τα παιδιά μας, όπως είμαστε.   
 
Επιβεβαίωση – Αναγνώριση – Ενθάρρυνση – Εμψύχωση
 
Στον καθένα μας αρέσει ένα ενθαρρυντικό χτύπημα στην πλάτη, ένα χάδι, κάποια αναγνώριση, ο έπαινος ή η επιβεβαίωση για τις ικανότητές μας, την καλοσύνη μας ή για το ότι είμαστε "εντάξει". Tο παιδί δεν έχει ακόμα διαμορφώσει την εικόνα του εαυτού του, γι' αυτό και χρειάζεται, περισσότερο από ό,τι ένας ενήλικας, αυτήν τη θετική αντιμετώπιση από τους άλλους. (Βέβαια ας μην κοροϊδευόμαστε – και εμείς θέλουμε συνεχή επιβεβαίωση και αναγνώριση – ακόμα και από το ίδιο μας το παιδί.) Άρα και ο έφηβος, παρόλο που μπορεί να παίζει τον «αδιάφορο» και τον «αντίθετο» ίσως και το «μάγκα», έχει ανάγκη από επιβεβαίωση και αναγνώριση. 

 

Στην προσπάθειά μας να βοηθήσουμε το παιδί, έχουμε την τάση να του υποδεικνύουμε περισσότερο τα λάθη του, παρά τις επιτυχίες του. Tα λάθη είναι πιο εμφανή και νιώθουμε την ανάγκη να τα υποδείξουμε. Tις επιτυχίες τις θεωρούμε σαν κάτι δεδομένο. Δίνουμε μεγαλύτερη έμφαση στα λάθη με την ελπίδα να βοηθήσουμε.


Aυτό όμως μειώνει στο παιδί  τη στάθμη της αυτοεκτίμησής του  και αρχίζει να αμφιβάλλει για την προσωπική του αξία. Δεν πιστεύει ότι μπορεί να επιτύχει σε οτιδήποτε κάνει  και φοβάται ότι αυτό θα επισύρει και άλλη κριτική.ϳ Ετσι χάνει τη χαρά της μάθησης και της δημιουργίας με αποτέλεσμα να μειώνεται η συγκέντρωση του  και να μην προσπαθεί αρκετά για να πετύχει σε ό,τι κάνει . «Μπλοκάρεται» μπροστά σε οτιδήποτε, γιατί πιστεύει ότι θα του ασκήσουν αρνητική κριτική.

 

 ϳΟσο αυξάνεται η κριτική από τους γονείς ή το δάσκαλο,τόσο η απόδοση του παιδιού μειώνεται.
Aυτό οδηγεί σ' ένα φαύλο κύκλο. Aργότερα, στη ζωή, θα επιδιώκει συνέχεια να αποδεικνύει ότι είναι "εντάξει" και επιτυχημένο, προσπαθώντας να κερδίζει χρήματα, φήμη και εκτίμηση από τους άλλους. Aλλά  θα είναι μια χαμένη μάχη, γιατί βαθιά μέσα του θα υπάρχει εγκατεστημένος ο προγραμματισμός της χαμηλής αυτοαξίας. Παρόλο που μπορεί να θεωρείται επιτυχημένο, δεν θα νιώθει άξιο – έκτός αν κάνει μια εσωτερική ψυχολογική εργασία, για να απελευθερωθεί από την  αμφιβολία  που ελλοχεύει στην ψυχή του σχετικά με την προσωπική του αξία. Κάτι που μάλλον χρειαζόμαστε να κάνουμε και εμείς, για να ελευθερωθούμε από τις δικές μας αμφιβολίες, από τα δικά μας παιδικά χρόνια και την έλλειψη αναγνώρισης από τους δικούς μας γονείς.

 

Στην αντίθετη περίπτωση μπορεί να διαιωνίζει την πεποίθηση ότι δεν αξίζει και έτσι να δημιουργεί συνέχεια αποτυχίες στη ζωή του.Έτσι καθώς θα υποτιμά την προσωπική του αξία και τις επιτυχίες του στις σχέσεις του και στη δουλειά του, είναι πιθανό να αναζητήσει καταφύγιο στο ποτό, τα ναρκωτικά, τα ηρεμιστικά κλπ.
 

Aν θέλουμε λοιπόν τα παιδιά μας να επιτύχουν, να απόδέχονται τον εαυτό τους, να έχουν αυτοπεποίθηση, να είναι ευτυχισμένα, πράγματα απαραίτητα, για να προχωρήσει κανείς στη ζωή, τότε πρέπει να τα εφοδιάζουμε συνέχεια με θετικές επιβεβαιώσεις για τις ικανότητες και την καλοσύνη τους.

 

Είναι σημαντικό όμως να τους δημιουργήσουμε την αίσθηση ή καλύτερα τη βεβαιότητα ότι δεν θα τα αγαπάμε περισσότερο, επειδή κάνουν κάτι σωστά και λιγότερο, όταν δεν το κάνουν. Η αγάπη μας γι αυτά πρέπει να είναι  δεδομένη ανεξάρτητα από τη συμπεριφορά τους. Και οι επιβεβαιώσεις μας για το ότι αναγνωρίζουμε την  ικανότητά τους να κάνουν πράγματα πρέπει να είναι συνεχείς. Είναι, τέλος,καλό να  μην συσχετίζονται οι ικανότητές τους με την προσωπική τους  αξία και την αγάπη μας γι αυτά.

 

Προτείνουμε να προχωρήσετε στα επόμενα άρθρα της σειράς.

Να είστε καλά.




 

===========================

 

Τυπώστε το άρθρο εδώ ΑΓΑΠΗ ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ.pdf (116070)